Krakowska Straż Pożarna
Krakowska Straż Pożarna została utworzona decyzją Rady Miejskiej 28 kwietnia 1873 r. Zgodnie ze statutem (zatwierdzonym we Lwowie 2 marca 1875 r.). Do obowiązków Miejskiej Straży Pożarnej należało oprócz gaszenia pożarów, udzielanie pomocy ludności, ratowanie życia podczas wypadków, oczyszczanie placów i ulic oraz rozbieranie w razie potrzeby budynków. W tym czasie MZSP zatrudniała sto osób. Naczelnika mianowała Rada Miejska na wniosek Magistratu, a jego bezpośrednim przełożonym był Prezydent Krakowa, co pozostaje do dzisiaj.
Siedzibą MZSP na początku były Sukiennice, potem odwach przy ratuszu, a 1879 r. z inicjatywy prezydenta Zyblikiewicza wybudowano osobny gmach przy ul. Kolejowej 3. Budowa nowej siedziby dla MZSP otrzymała pierwszeństwo przed takimi inwestycjami, jak: Teatr im. J. Słowackiego, Collegium Novum czy wodociągi miejskie. Budowę i wyposażenie nowej siedziby zakończono w 1880 r. przed wizytą Cesarza Franciszka Józefa.
W 1910 r. Straż Pożarna zabezpieczała uroczystości związane z obchodami 500 – lecia bitwy pod Grunwaldem i odsłonięciem pomnika. Z tej okazji strażacy otrzymali nowe mundury polskiego kroju z odznakami ułanów z powstania listopadowego. Latem 1914 r. po wybuchu pierwszej wojny światowej MZSP została zmilitaryzowana i przeszła pod komendę wojskowego dowództwa austriackiego. Nie straciła jednak polskiego charakteru. Wojskowe władze austriackie wysoko oceniły zasługi Krakowskiej Straży Pożarnej. 13 marca 1917 r. na dziedzińcu budynku straży przy ul. Potockich kilkunastu strażaków zostało odznaczonych złotymi i srebrnymi krzyżami zasługi za działalność w czasie wojny. 28 i 29 czerwca 1925r. Kraków świętował 60 rocznicę powstania w mieście Straży Pożarnej. Organizatorem tej uroczystości był ówczesny naczelnik Jan Obidowicz, a protektorem – arcybiskup Adam Sapiecha.
Podczas II wojny światowej, w czasie trwania wojny obronnej Polski, krakowscy strażacy brali udział w pakowaniu i zabezpieczaniu najważniejszych dzieł sztuki: arrasów wawelskich, ołtarza Witta Stwosza i najcenniejszych witraży. Formy działalności konspiracyjnej krakowskich strażaków były różna. Obiekty Straży Pożarnej służyły przede wszystkim jako miejsca przechowywania broni, amunicji i ulotek. Organizowano tam skrzynki poczty podziemnej i punkty kontaktowe. Arsenał mieścił się w budynku straży przy ul. Zamojskiego, ulotki i radiostacje przechowywano w koszarach przy ul. Potockiego. Krakowscy strażacy współpracowali z oddziałami dywersyjnymi podczas akcji gaśniczych, niszczyli ważne dla Niemców obiekty, archiwa i materiały. Zbierali też informacje istotne dla wywiadu, pomagali w ewakuacji uczestnikom akcji bojowych, przewozili broń, kolportowali ulotki.
Za działalność konspiracyjną Niemcy aresztowali i zamordowali w obozach zagłady strażaków: Stefana Syrka, Władysława Janocińskiego, Stanisława Pyciaka i Mieczysława Kosibą. Podczas ewakuacji z Krakowa Niemcy podpalili. in. tak ważne obiekty jak: Wawel, Muzeum Narodowe, Sukiennice i Akademię Górniczo – Hutniczą. Pożary powodowała również Armia Radziecka i szabrownicy. W akcji gaszenia tych pożarów od 19 stycznia do 2 lutego 1945 r. śmierć poniosło ośmiu strażaków.
Te historyczne wydarzenia oraz współczesne bohaterskie czyny krakowskich strażaków, takie jak: akcja gaszenia największego pożaru lasu w kuźni Raciborskiej (1992 r.), pożaru Pałacu Pod Baranami, Filharmonii Krakowskiej (1991 r.), DH „Gigant” (2003 r.), elektrociepłowni Lęk (2004 r.) zadecydowały, że w 130 rocznicę powstania KZMP, w czerwcu 2003 r. Rada Miasta Krakowa nadała Komendzie Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej srebrny medal Cracoviae Merenti.
To najwyższy dowód uznania za ofiarność, bohaterstwo i ryzyko narażania własnego zdrowia dla ratowania innych wpisane trwale w zawód strażaka.
Krakowscy strażacy dla swojego ukochanego miasta Krakowa niejednokrotnie złożyli najwyższą ofiarę – ofiarę życia.